Campagne “Stoppen met roken”, deel 2

Gepubliceerd 2 oktober 2020

Is het de taak van de kraamverzorgende om stoppen met roken te bespreken?
Het is een gezamenlijke taak van alle zorgverleners uit de geboorteketen, en daarmee ook van de kraamverzorgende. Want het uitgangspunt is het bevorderen van de gezondheid van moeder en kind.
De verloskundige motiveert aanstaande ouders om te stoppen met roken. Daarna is het belangrijk dat kraamverzorgenden ondersteuning bieden bij het rookvrij blijven na de zwangerschap. Sommige ouders zijn namelijk in de veronderstelling dat er geen risico’s meer zijn, nu het kind niet meer in de buik zit en ouders buiten roken. Uitleg over derdehands rook en de uitleg over nicotine in de borstvoeding kan ouders nieuwe impulsen geven om te stoppen met roken.
Het is belangrijk om voor de kinderen in het gezin en voor jezelf als kraamverzorgende, een rookvrije omgeving te creëren. Dit betekent dat je medeverantwoordelijk bent voor het bespreekbaar maken van roken binnen het gezin.
Zie ook Beleidsuitgangspunten Kraamzorg voor Taskforce rookvrije start en Zorgprotocol rookvrij opgroeien van KCKZ
Maar dit zegt niet dat het altijd gemakkelijk is om het stoppen met roken bespreekbaar maken. Er volgen aanwijzingen en handvaten om je hiermee te kunnen helpen.

Bespreken van ‘De rookvrije start’ in het kraambed
Het is niet alleen belangrijk om te weten óf iemand rookt, maar ook welke stappen er door de verloskundige tijdens de zwangerschap al zijn genomen met het stoppen van roken en hoe je de ouders verder kan ondersteunen. Slechts een klein deel van de kraamverzorgenden geeft aan deze informatie vanuit de verloskundige overgedragen te krijgen.[1] Je kunt hier gerust naar vragen.
Tijdens het kraambed kom je in aanraking met ouders die roken of hebben gerookt. Het blijkt ook dat het bespreken van stoppen met roken niet vaak door de kraamverzorgende wordt besproken.1 Terwijl juist het bespreken van stoppen met roken (en herhalen van de boodschap) kan bijdragen aan het rookvrij opgroeien van het kind. Dus geef een duidelijk stopadvies en zet altijd in op volledig stoppen (ipv. minderen).
Om ouders nog beter te kunnen ondersteunen in het (blijven) stoppen met roken in het kraambed en het bespreekbaar te maken, is er een  e-learning ontwikkeld door het Trimbos voor zorgprofessionals: Rookvrije start Een vervolg hierop is: Begrijpelijk communiceren

Er zijn folders en filmpjes ontwikkeld die je kunt gebruiken om roken gemakkelijker bespreekbaar te maken binnen het kraamgezin:

Met het verwijskaartje voor Rookvrije Ouders kan je de ouder (na afstemming) via Rookvrije Ouders doorverwijzen voor extra ondersteuning.

Alle folders en de tekenfilm zijn online te vinden zodat je de folders tijdens je aanwezigheid in het gezin kunt bespreken.

Bespreken van ‘De rookvrije start’ bij de intake
Tijdens de intake wordt het onderwerp roken meestal besproken. Uit de verkenning “stoppen-met-roken beleid in de kraamzorg” blijkt, dat de meeste kraamverzorgenden weten of er gerookt wordt voordat ze in het kraamgezin komen. Vaak is onbekend of ouders gestopt zijn met roken voor of tijdens de zwangerschap. Net als het vaak onbekend is of familieleden en/of directe vrienden, die betrokken zijn bij het gezin, roken. Om een kraamgezin goed te kunnen ondersteunen bij het rookvrij blijven of het stoppen met roken is deze informatie belangrijk.
Mochten (één van) de ouders roken in het kraambed, dan is het nodig om een rookvrije werkplek te creëren. Risico’s van meeroken en 3e hands roken moeten bij de intake al besproken worden.
Voor een hulp bij een intake  of hulp bij het bespreken tijdens het kraambed, kan deze kaart gebruikt worden. Klik de kaart aan:

Weetje: In juni 2020 is de e-learning ‘Begrijpelijk communiceren’ gelanceerd. In de periode juni t/m september 2020 hebben maar liefst 538 kraamverzorgenden deze e-learning gemaakt. Deze E-learning is van het Trimbos Instituut en kunt u vinden in onze scholingsagenda op onze website.

Succes met het bespreekbaar maken!

[1] Zie de verkenning “stoppen-met-roken beleid in de kraamzorg”

Ook interessant!

Aanlevering kwaliteitsgegevens voor kraamzorg over 2024: Informatie voor zzp’ers

De jaarlijkse aanlevering van kwaliteitsgegevens voor kraamzorg aan het Zorginstituut is weer gestart. Kraamverzorgenden die als zzp’er werken ontvangen van het Zorginstituut en van Desan hierover een bericht. Omdat hiermee […] Lees meer

Nieuwe afleveringen van de Kraamkunde podcast

Met grote trots laten wij weten dat er nieuwe afleveringen van de podcast ‘Kraamkunde’ opgenomen zijn, de ultieme bron voor alles rondom kraamzorg! Initiatiefnemer Fleur Lambermon bespreekt samen met KCKZ-medewerker […] Lees meer

Nieuwe tolkenaanbieder ‘Global Talk’

Vanaf 13 januari 2025 verzorgt Global Talk de tolkdienstverlening voor zorgverleners. Global Talk helpt taal- en cultuurbarrières tussen zorgverleners en cliënten te overbruggen met opgeleide tolken en cultuurspecialisten in meer […] Lees meer

Onderhoud van de protocollensite

Op vrijdagochtend 31 januari wordt er een update uitgevoerd op de protocollensite. Hierdoor kan het zijn dat de site tijdelijk niet beschikbaar is. Dit duurt naar verwachting een uur. Lees meer

Informatiebijeenkomsten 2025: Data en onderwerpen

De data en onderwerpen voor de informatiebijeenkomsten in 2025 zijn bekend. Er zijn drie verschillende onderwerpen: 1) Meldcode & Agressie, 2) Omgang met nieuwe producten binnen de Geboortezorg, 3) Herregistratie […] Lees meer

Toename van het aantal gonorroebesmettingen en RS-virusinfecties

De afgelopen jaren is het aantal jonge mannen en vrouwen in Nederland met een soa sterk gestegen. Vooral gonorroe komt steeds vaker voor. In tegenstelling tot mannen merken vrouwen meestal […] Lees meer

De KLIM: Een nieuwe methode voor passende kraamzorg

Op dit moment ontvangen niet alle kraamgezinnen de kraamzorg die ze nodig hebben. Dit komt doordat de huidige methode voor het vaststellen van kraamzorg (de LIP) niet altijd aansluit op […] Lees meer

Tekorten in de Geboortezorg: Impact op moeder en kind

De Geboortezorg in Nederland staat onder druk. Uit onderzoek van de Patiëntenfederatie blijkt dat ongeveer de helft van de huidige zwangeren gevolgen van tekorten in de Geboortezorg ervaart. Vooral het […] Lees meer

KCKZ-special: Kinderwens verkennen in de kraamtijd

De nieuwste KCKZ-special over kinderwens verkennen in de kraamtijd is nu te lezen! Praten over een kinderwens tijdens de kraamtijd? Het bespreken van dit onderwerp in de kraamtijd lijkt misschien […] Lees meer

Geboortezorg Vakdag 2025

Op vrijdag 11 April 2025 organiseert Nataal weer hét evenement voor kraamverzorgenden (in opleiding)* in de Jaarbeurs in Utrecht: de Geboortezorg Vakdag. Op deze dag worden 3 verschillende geaccrediteerde symposia […] Lees meer