De bevalling van een baby wordt door veel moeders als iets ontzettend moois gezien. Maar wat voor de ene moeder een roze wolk is, is voor de ander een traumatische ervaring. Sommigen houden er zelfs een posttraumatische stressstoornis (PTSS) aan over.
Uit een door gynaecoloog Stamrood uitgevoerd onderzoek voor het UMC Groningen blijkt dat zeker tien procent van de vrouwen een bevalling als traumatisch ervaart. Dit gaat in één tot drie procent van de gevallen zo ver, dat een posttraumatische stressstoornis ontstaat. ,”Toch is dit een relatief onbekend fenomeen, waar pas sinds twintig jaar aandacht voor is”, vertelt Gynaecoloog Claire Stramrood van het Amsterdams Medisch Centrum.
”En dat terwijl jaarlijks ruim tweeduizend vrouwen een posttraumatische stressstoornis overhouden aan hun bevalling.” In risicogroepen ligt dit getal nog vijftien procent hoger. Hier gaat het om vrouwen met medische complicaties, als ze bekend zijn met psychische klachten of om intermenselijke factoren, zoals het ervaren van weinig steun van de partner tijdens de bevalling.
Onder PTSS verstaan we ‘een stoornis die ontstaat na een traumatische gebeurtenis.’ Het verwerken van deze gebeurtenis lukt niet goed, met lichamelijke en psychische stressklachten als gevolg. Stramrood voegt hieraan toe dat de meeste vrouwen door deze ervaring ook last krijgen van angstklachten.
Maar stressklachten zijn niet de enige gevolgen van PTSS na de bevalling. Deze lopen sterk uiteen. “We weten dat vrouwen met PTSS minder lang borstvoeding geven. Verder is er bij vrouwen met PTSS een grotere kans op problemen in haar relatie met haar partner en in de moeder-kind hechting. Sommige vrouwen ontwikkelen ook angst voor een volgende bevalling.”
Ook vrouwen die geen stressstoornis overhouden aan hun bevalling, kunnen deze als traumatisch ervaren. Dat percentage ligt een stuk hoger. “Tien tot twintig procent van de vrouwen die bevallen in Nederland, ervaren de bevalling als traumatiserend. Wat wij dus met zijn allen ‘de mooiste dag van je leven’ noemen, is voor minstens 1 op de 10 vrouwen een horror-ervaring.”
Uit het onderzoek onder tweeduizend vrouwen kwamen verschillende aspecten naar voren die de trauma’s kunnen veroorzaken. Zo bleek dat vrouwen die zich niet gehoord voelden tijdens de bevalling, door de verloskundige, kraamverzorgende of zelfs hun partner, ook al met traumatische gevoelens terugkijken op de ervaring. Ook kwam in het onderzoek naar voren dat de communicatie tijdens de bevalling een grote invloed heeft op hoe die wordt beleefd.
“Er moet beter worden uitgelegd, geluisterd en praktisch en emotioneel ondersteund worden door de verloskundige of gynaecoloog.” Door slechte communicatie verliezen de vrouwen het gevoel van controle, zeggenschap over het eigen lichaam en krijgen zij het gevoel behandeld te worden alsof zij geen eigen wil hebben. Het is daarom belangrijk dat de zorgverlener adviseert, informeert en vraagt om toestemming voordat hij of zij een handeling uitvoert. De zwangere vrouw moet de regie en daarmee de controle houden over de bevalling door de beslissingen te nemen die gemaakt moeten worden.”
